Birçok ebeveyn çocuğu hastalandığında, uyumadığında ya da gaz problemi olduğunda bitki çayı vermeyi tercih ediyor. Bitkisel olduğu için doğal ve zararsız olduğu düşünülen bu çayların çocuklara bilinçsiz bir şekilde verilmesi çeşitli rahatsızlıkları beraberinde getirebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. İncilay Üstündağ, çocuklarda bitki çayı tüketimi konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Bitkisel ve doğal olan her şey zararsız değil

Kültürümüzde şifalı otların geniş yer tutması, günümüzde birçok anne babanın doğumdan itibaren çocukları için çeşitli bitki çaylarını kullanmalarına neden olmaktadır. Ancak doğal ve bitkisel olan her şeyin zararsız veya faydalı olduğunu düşünmek, ebeveynleri yanlış sonuçlara götürebilir. İlaç yapımında kullanılan birçok etken madde bitkilerden elde edilmesine rağmen ciddi yan etkilere sahiptir. Ayrıca herhangi bir ilaç kullanırken çocuğa bitki çayı da verilmesi, bitkilerin içinde bulunan etken maddelerin ilacın etkisini azaltmasına veya arttırmasına yol açabilmektedir. Bu nedenlerle çocuklar için bitki çayı hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Hiçbir bitki çayı doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
• Açıkta satılan bitkiler veya bitki karışımları tercih edilmemelidir. Bunların yerine eczanelerde satılan güvenilir çaylar kullanılmalıdır.
• Çocuklar için hazırlanmış bile olsa içine şeker ya da çeşitli aromalar ilave edilmiş çaylardan uzak durulmalıdır.
• 6 aydan küçük bebeklere anne sütü haricinde hiçbir şey verilmemelidir.
• 6 aydan küçük bebekler gaz sancısı, kolik gibi durumlar yaşadığında bu rahatsızlıklara iyi geldiği söylenen rezene, anason gibi çaylar bebeği verilmemeli, emzirme yoluyla bebeğe geçeceği için anne içmelidir.  
• Ihlamur, papatya ve nane limon gibi bitki çayları bebeklere 6. aydan sonra ve yine doktora danışarak verilmelidir.
• Çocuklar için hazırlanan bitki çayları kaynatılmamalı, sıcak suda ılıması beklenerek demlenmelidir.
• Çocuklara bitki çayı verirken aslında onlar için bir nevi ilaç verildiği akıldan çıkarılmamalıdır.
• Bitki çayları fazla miktarda ve uzun süre kullanılmamalıdır.

Hangi bitki çayı hangi hastalığa iyi gelir?

IHLAMUR: Soğuk algınlığı ve gribe karşı en yaygın olarak kullanılan bitkidir. Öksürüğün yumuşamasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra kabızlığın önlenmesinde de etkilidir. Çocuklara 6. aydan sonra doktor önerisiyle günde 1 veya 2 kez yarım kahve fincanı kadar verilebilir.

REZENE: Sindirimi kolaylaştırıcı, gaz giderici ve süt artırıcı etkileri nedeniyle anneler tarafından en sık kullanılan bitkilerdendir. 6. aydan önce ve özellikle yenidoğan döneminde bebeğe vermek yerine annenin tüketmesi daha doğrudur.

ANASON: Gaz giderici, sindirimi kolaylaştırıcı ve sakinleştirici etkisi vardır. Emzirme döneminde bebeğe doğrudan verilmemeli, anne içmelidir.

PAPATYA: Mide kramplarına ve uykusuzluğa iyi gelen bir bitkidir. Rahatlatıcı etkisi vardır. Çocuklara 6. aydan sonra doktor önerisiyle günde 1-2 kere yarım fincan verilebilir. Ancak bazı papatya türlerinin zehirli olduğunu unutulmamalı ve açıkta satılan papatya çayları tercih edilmemelidir.

ADAÇAYI: Soğuk algınlığı için en çok kullanılan bitkilerden biridir. Ancak östrojen yani kadınlık hormonu içermesi ve içeriğindeki diğer etken maddelerin yan etkileri nedeniyle 2 yaş altındaki çocuklara önerilmemektedir.

NANE: Spazm giderici etkisi bulunmaktadır. Bulantı ve kusma durumunda nane-limon çayı hem yetişkinler hem de çocuklar için kullanılan geleneksel içeceklerden biridir. 6 aydan büyük bebeklerde kullanabilir.