Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı’na bağlı Academic Hospital doktorlarından Çocuk Gastroenterolojisi Uzmanı Prof. Dr. Deniz Ertem, son yıllarda beslenme ve aktivite değişiklikleriyle ilgili olarak obezitenin giderek yaygınlaştığını bildirdi. Sağlık Bakanlığı Türkiye Araştırması 2010 raporuna göre Türkiye’de obezite sıklığının yüzde 30,3 olduğunu belirten Ertem, obezite sıklığının erkeklerde yüzde 20,5, kadınlarda da yüzde 41 olduğunu söyledi.

Çocuklarda obezite tanısı boy kilo eğrisine göre konur

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre obezitenin sağlığı bozacak miktarda vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlandığına değinen Prof. Dr. Ertem, çocuklarda bu tanımın ulusal büyüme eğrileri kullanılarak çocuğun yaşına göre kilosunun yanı sıra boyuna göre kilo ölçümünün de göz önünde bulundurularak yapılması gerektiğini vurguladı.

Türkiye’deki fazla kilolu çocuk oranının 5 yaş altında yüzde 17,9, 6 yaş üstünde de yüzde 14,3 olduğunu belirten Ertem, çocuğun yaşına ve boyuna göre olması gereken ideal kilonun üzerinde olması durumunda obeziteden söz edilebileceğini söyledi.

“Çocuğun kilosu, boyunun yüzde yüz onunun (85 persentilin) üzerindeyse kilolu, yüzde yüz yirminin (95 persentilin) üzerindeyse obez kabul ediyoruz.” diyen Deniz Ertem, Türkiye’de obezite sıklığının 0-5 yaş arası çocuklarda yüzde 8,5, 6-18 yaş arasında yüzde 8,2 olduğunu ve erkek çocuklarda kızlara göre daha fazla oranda görüldüğünü açıkladı.

En Önemli Neden, Harcanan Enerjiden Daha Fazla Enerji Alınması

Çocukluk ve ergenlik döneminde görülen obezitenin pek çok nedene bağlı olduğunu vurgulayan Ertem, bu nedenleri şu şekilde sıraladı:

Beslenme alışkanlıkları: Yüzde 95 oranıyla en önemli neden beslenme yanlışlıklarıdır. Obez çocuk her zaman yaşıtlarına göre daha fazla yiyen çocuk değil, tüketemeyeceği kadar enerji alıp az enerji harcayan çocuktur. Düşük enerji tüketimi, yüksek kalori içeren yiyeceklerin aşırı tüketimi, aç olmadığı halde yemek, televizyon karşısında veya ders çalışırken atıştırmak kilo alımı için önemli bir risk faktörüdür. Beslenmede öğün sayısı ve alınan besin maddelerinin içeriği de son derece önemlidir.

Genetik: Fazla kilolu ve obez ailelerin çocukları da obezite için yüksek risk grubunda yer alıyor. An­ne ve babanın her iki­si birden şişman ise çocuklarında obezite görülme ihtimali artıyor.

Hormonsal faktörler: Tiroid bezi ve böbrek üstü bezi hastalıkları ile özellikle adolesan çocuklarda görülen polikistik over sendromu gibi bazı hormonsal nedenler obeziteye sebep olabilir. Çocukluk döneminde görülen obezite, erişkin dönemde kardiyak hastalıklar için riski belirgin derecede artırmaktadır.

Fiziksel aktivite: Düzenli aktivite yoksunluğu, hareketsiz yaşam tarzı, çok fazla televizyon seyretme, bilgisayar kullanımı vb. 

Çevresel faktörler: Özellikle enerji tüketimi açısından önemlidir. Kentlerde yaşayan çocuklarda fiziksel akti­vitenin kısıtlanması genel bir sorundur. Çocuğun aktivitesi kısıtlanırken, önüne sınırsız olarak tüketebileceği yiyecekler sunulmaktadır. Bu iki önemli koşul birleştiğinde de obezite riski artmaktadır.

Bazı ilaçlar: Uzun süre kullanılan kortizon ya da antidepresan türü ilaçlar aşırı kilo alımına neden olabilmektedir.