Çocuk yaşının küçük olması nedeniyle diş fırçalamasını doğru ve etkin olarak yapamaz. Süt dişlerin yapısının sürekli dişlerin yapısından daha ince ve kırılgan olması nedeniyle süt dişlerinde çürükler oluşabilir. Oluşan çürüklerin ilerlemesi ve kaybedilmesiyle dişlerin erken kaybı ve yer kayıpları sıklıkla görülür. Bayındır Hastanesi Fenerbahçe Diş Klinikleri Pedodonti Bölümü’nden Diş Hekimi Ece Razlık, süt dişlerinin ağızda kalmasının önemine dikkat çekerek, koruyucu diş hekimliği hakkında bilgi verdi.

Süt dişlerinin gelişimi, çocuk anne karnındayken başlar. Doğduktan 6 ay sonra ağızda belirmeye başlayan süt dişleri, çocuk 3 yaşına geldiğinde 20 adede ulaşır. Çocuk 6 yaşına gelene kadar ağzında yalnızca süt dişleri bulunur. 6 yaşından itibaren, 6 yaş dişi dediğimiz azı dişleri çıkmaya başlar. Daha sonra süt dişleri yavaş yavaş yerlerini sürekli dişlere bırakır.

Özellikle ön bölge dişlerinin erken yaşlarda (3- 4 yaşlarında) kaybedilmesi, çocukta estetik probleme ve hatta psikolojik sorunlara neden olabilir. 6-7 yaşlarında bu dişlerin kaybı fazla bir problem teşkil etmez, çünkü zaten bu yaş grubu çocuklarda, süt dişlerinin değişme yaşı gelmiştir.

Ön dişlerin bazı seslerin çıkmasında önemli katkısı vardır. Bazı sesler, dilin bu bölge dişlerinin arka yüzeylerine değmesiyle oluşur. Ön grup dişlerin kaybında çocukta s,f,v,z,t,d seslerinin bozuk çıkması söz konusu olur.

Çok derin çürüklerde ve fazla diş kayıplarında, bu bölge kullanılamadığı için çiğneme yetersiz kalır. Bu, çiğneme kaslarının aktivasyonunda düşüşe sebep olabilir. Yetersiz çiğnemeden ötürü, sindirim bozuklukları da oluşabilir.

Süt dişleri, sürekli dişlerin sürmesinde rehber görevi yapar. Erken kayıplarda, üzerindeki rehber dişi kaybeden sürekli diş, normalde olması gereken yerin dışında bir yerden sürebilir. Bu da ortodontik bozukluklara yol açar.

Tüm bu nedenlerden ötürü çocuk, ilk dişlerinin çıkmaya başladığı andan itibaren diş hekimini ziyaret etmeli ve 6 ayda bir kontrole gelmelidir. Gerekiyorsa dişler mutlaka tedavi edilmeli ve gereken önlemler alınmalıdır.

Çocuklarda koruyucu diş hekimliği yaklaşım ve tedavileri; fırçalama, diş gelişiminin takibi, diş ipi kullanımı alışkanlığının kazandırılması, ailenin bilgilendirilmesi, uygun beslenme, kötü alışkanlıkların tespiti ve önlenmesi, fluor uygulamaları, fissür örtücü uygulamaları, travma ve darbelerden korunmanın sağlanmasını içerir.

Diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve fluor uygulamalarının hepsi çocuğun diş sağlığının korunmasına yönelik uygulamalardır. Ama bunların dışında da uygulanan tedaviler vardır. Örneğin, daha sonra değinilecek fissür örtücü vb. uygulamalar, diş hekimleri tarafından sıklıkla uygulanan yöntemlerdir.

Koruyucu diş hekimliği, çocuk için sağlıklı ve güzel bir gülüş sağlar. Sağlıklı ağıza sahip çocuklar daha rahat ve kolay çiğnerler; yemeklerin besin değerlerini tam ve etkin olarak alırlar. Konuşmayı daha çabuk ve anlaşılabilir olarak kavrarlar. Ağızlarında vücudun diğer bölgelerini tehdit eden bir hastalık olmadığından genel sağlık durumları da daha iyidir. Sağlıklı bir ağız güzel göründüğü için çocuğun kendine ve görüntüsüne güveni fazladır. Bunların dışında, koruyucu diş hekimliği daha az yorucu ve daha ucuz bir tedavi yaklaşımıdır.

Koruyucu diş hekimliği, ilk dişlerin ağızda sürmesinden itibaren başlar. Çocuğun ilk dişinin sürmesiyle beraber, diş hekimi görülmelidir. Böylece, çocuğun ağız sağlığını koruma konusunda bilgi sahibi olunabilir. Diş hekimi ziyareti ne kadar erken başlarsa, çocuğun diş hastalıklarından koruma şansı o kadar yüksek olacaktır. Bu sayede, çürük oluşmadan önlem alınabilecek ve çürüksüz, sağlıklı bir nesil yetiştirilebilecektir.

Çocuğun diş sağlığı tamamen sağlandıktan sonra diş hekimi, çocuğun bu sağlığını evde kendisinin de koruyabilmesi için, çocuğa fırçalama, diş ipi kullanımı; aileye de beslenme düzeni ve gerekirse fluor kullanımı konusunda bilgiler verir. Aile de, çocuğun bu uygulamalarını takip ve kontrol ederek, çocuğun bu alışkanlıkları yaşam boyu kazanmasına yardımcı olur.